PROGRAMMA PARTICIPATIE & ZELFREDZAAMHEID

Het ontwikkelen van basisvaardigheden op het gebied van rekenen, taal en digitale vaardigheden, helpt mensen te participeren in de maatschappij. Ook bevordert het de zelfredzaamheid. Met behulp van projectsubsidie is in 2018 Taal in Beweging ontwikkeld. Taal in Beweging is een andere manier van denken en werken, voor met name laaggeletterden die in Nederland de bassischool hebben afgerond (NT1-ers). Om deze mensen te bereiken, zijn er gesprekken gevoerd op plekken als de Voedselbank, basisscholen en met hulpverlenende en welzijnsorganisaties. We spraken veel NT1-ers en luisterden naar waar zij tegenaan liepen op het gebied van basis- en digitale vaardigheden. Het was tijd om te gaan ‘omdenken’. Zo ontstond Taal in Beweging. De ontwikkelde activiteiten waren gericht op cultuur, geschiedenis, duurzaamheid of gezondheid. Voor en na de activiteiten waren er momenten om elkaar te ontmoeten. De activiteiten zijn ontwikkeld samen met onder andere Autstekend, Vrouwenkracht en Kop-Zorg.

Hieronder een paar voorbeelden hoe Taal in Beweging tot uitdrukking wordt gebracht.

• Samen met Autstekend en Vrouwenkracht hebben we in Alkmaar met een groep ouders en kinderen de ‘Klim naar de Hemel’ gemaakt. Ouders kregen ondersteuning om hun kinderen te helpen een spreekbeurt te maken over deze ervaring.
• In samenwerking met Kop-Zorg ging een groep jongvolwassenen suppen door de grachten van Alkmaar. Zij kregen na afloop informatie en begeleiding om op een app de foto’s van het afval te plaatsen.
• We hebben samen met jongvolwassenen van Kop-Zorg een VR-bioscoop ontwikkeld die door de verschillende gemeentes reist.

De samenwerking tussen de Belastingdienst en de Koninklijke Bibliotheek bestaat sinds 2016. Bijna alle bibliotheken in Nederland kunnen zo gratis digivaardigheidscursussen aanbieden aan mensen die moeite hebben met de digitale overheid. Bovendien organiseren ze - in samenwerking met lokale maatschappelijke organisaties - hulp bij het invullen van de online belastingaangifte. Denk daarbij bijvoorbeeld aan belastingspreekuren. In de vestiging Heerhugowaard werkten wij samen met MET Welzijn. Zij kwamen in maart en april verschillende keren naar de bibliotheek. In Castricum verzorgden Stichting Welzijn en Socius een aantal inloopspreekuren. In Egmond en in Alkmaar Centrum waren er spreekuren voor persoonlijke hulp bij het invullen van de aangifte door MEE & de Wering. In Alkmaar Centrum en in Heerhugowaard verzorgden Jama Belastingconsulent en Administratiekantoor Telleman ook inloopspreekuren.

Daarnaast bood de bibliotheek tijdens de aangifteperiode veilige internetplekken om zelf aangifte te kunnen doen. Alle activiteiten rond de belastingaangifte waren gratis voor iedereen.

Tussen april en december 2018 is Bibliotheek Kennemerwaard, met ondersteuning van Probiblio, gestart met het bouwen van een community. De community is bedoeld voor (eenzame) ouderen in de omgeving van Heerhugowaard. De bibliotheek stelde een plan op over de doelgroep, doelstellingen en aanpak. Het begon met een oproep in lokale huis-aan-huisbladen en via flyers.

De eerste bijeenkomst met ouderen vond plaats in juli 2018. Inmiddels zijn ruim dertig senioren aangesloten bij de groep. De community is in volle bloei. In samenspraak met de leden hebben we de groep omgedoopt tot ‘Met Elkaar, Voor Elkaar’. De leden komen maandelijks bijeen in de bibliotheek, waarbij meestal een thema centraal staat. Ze houden onderling contact via een digitale nieuwsbrief, gevuld met inzendingen uit de groep. Ook buiten de bibliotheek treffen ze elkaar steeds vaker.

Groeten uit Alkmaar was een co-creatie met ouders, en de begeleidster van de ouderkamer van basisschool Kardinaal de Jong in Alkmaar. Inspiratiebron voor het idee was de documentaire Groeten uit Holland. In deze documentaire bezoekt een aantal vrouwen van Marokkaanse afkomst verschillende plekken in Nederland. Zij vertellen hoe zij dit beleven. Het idee werd vertaald naar Alkmaar. Deelnemers vroegen aan elkaar te vertellen welke plek in de stad voor hen speciaal is. Er volgde een bijeenkomst, rond dezelfde vraag over het land van herkomst of de jeugd van de deelnemers. In de derde bijeenkomst verbeeldde de groep deze thema’s in een gezamenlijk schilderij. Als afsluiting bezocht men tijdens een wandeling door Alkmaar de speciale plekken. Samen praten en schilderen over Alkmaar stimuleerde ontmoeting en uitwisseling hierover. Daardoor leerden de deelnemers samen Alkmaar beter kennen. Dit bevorderde de participatie. Van de schilderijen werden ansichtkaarten gedrukt. Deelnemers konden die versturen naar familie, kennissen en vrienden. Na de pilot heeft ook de ouderkamer van basisschool St. Matthias deelgenomen aan Groeten uit Alkmaar.

In elke gemeente in het werkgebied van Kennemerwaard is een Taalhuis. Deze Taalhuizen zijn succesvol. Dit heeft onder meer te maken met een sterk netwerk van sociaal maatschappelijke partners en (digi)taalaanbieders. Gemiddeld 11% van de beroepsbevolking heeft problemen met basisvaardigheden als lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. Laaggeletterdheid is vaak een onderliggend probleem bij mensen met schulden, voor het vinden van werk of gezondheidsklachten door verkeerd medicijngebruik. Samen met Stichting Lezen & Schrijven organiseerde het Taalhuis regelmatig netwerkbijeenkomsten voor partners in het Taalhuis. Het doel is om nóg meer mensen naar het Taalhuis te krijgen. Op 7 juni vond een bijeenkomst van het Sociaal Team Bergen en Taalhuis plaats in de bibliotheek in Bergen. Het Sociaal Team vertelde wat het voor een inwoner kan betekenen. Daarna werd er uitleg gegeven over laaggeletterdheid. Op 18 oktober 2018 werd in Heerhugowaard een bijeenkomst georganiseerd. Veel sociale partners en taalaanbieders waren aanwezig. Zij konden informatie ophalen en delen over het herkennen en doorverwijzen van laagtaalvaardige mensen. Daarna ging men met elkaar in debat. Bijvoorbeeld over de vraag hoe je met iemand het gesprek kunt aangaan, als je vermoedt dat hij of zij laagtaalvaardig is.

Om mensen digitaal vaardig te maken, waren er op diverse locaties Digisterker-cursussen. De deelnemers waren vrijwel unaniem zeer enthousiast. De persoonlijke aandacht, de laagdrempeligheid en het rustige tempo werden zeer gewaardeerd.

Op de dag van de Vluchteling (20 juni) waren deelnemers van het Taalcafé in Heerhugowaard uitgenodigd bij het Europees Parlement in Brussel. Ze gingen samen met een medewerkster van Bibliotheek Kennemerwaard op bezoek. Een indrukwekkende dag voor de vluchtelingen en de begeleiding.